VN: komend decennium staat in teken van duurzame verstedelijking

De komende tien jaar zijn door de Verenigde Naties uitgeroepen tot ‘The Decade of Action’. Het Human Settlements-programma van de VN heeft voor deze periode verschillende mondiale, sociale doelstellingen geformuleerd. Van het uitbannen van armoede tot het verminderen van ongelijkheid en van het aanpakken van klimaatverandering tot het versterken van gendergelijkheid. In het jaarlijkse World Cities Report, waarvan de editie van 2020 vorige maand verscheen, gaat het vooral over de vraag: hoe los je als steden deze problemen op?

Klappen in steden

Duurzame verstedelijking is volgens de VN de sleutel tot succes. De organisatie omschrijft duurzaamheid als “het voldoen aan de behoeften van de huidige generatie zonder daarbij de mogelijkheden voor toekomstige generaties om aan hun behoeften te voldoen in gevaar te brengen.” Met die duurzame intentie is het mogelijk door het proces van verstedelijking economische, sociale en ecologische waarde te creëren waarmee armoede, ongelijkheid, klimaatverandering en andere mondiale uitdagingen kunnen worden bestreden. Innovatie en technologie, lokale overheden, gerichte investeringen en de richtlijnen van de New Urban Agenda moeten de duurzame verstedelijking ondersteunen en verder vormgeven.

Het rapport benadrukt de klappen die de inwoners van steden wereldwijd tijdens de coronapandemie hebben gekregen. Nergens heeft het virus zo hard toegeslagen als in de stad. Maar, zegt de VN, dat betekent niet het einde van de stad, in tegendeel. Het feit dat dichtbevolkte steden als Seoul, Singapore en Tokyo het virus snel in hebben kunnen dammen, laat volgens het rapport zien dat het feit dat we met z’n allen in de stad willen wonen niet het probleem is. Overbevolking, de (daaruit volgende) slechte woonomstandigheden en de bijbehorende hygiënische problemen vormen de bedreiging voor de leefbaarheid in de steden, juist in de tijd van een pandemie.

Twee stappen

Dat is de reden waarom de VN pleit voor het feit dat het gezondheidsaspect de komende tien jaar leidend moet zijn in de stedenbouw. Want juist nu ontstaat de mogelijkheid om de stad zo in te richten dat er kan worden ingespeeld op eventuele toekomstige pandemieën. De ruimte die voetgangers (vaak noodgedwongen door een lockdown) in de stad hebben gekregen is niet alleen goed gebleken voor de leefbaarheid, maar ook voor de gezondheid. Daarom moet er van de nood nu een deugd gemaakt worden en is doorpakken noodzakelijk, aldus de VN. De gedragsverandering die te zien was over de hele wereld tijdens de verschillende lockdowns, moet door overheden worden omgezet naar beleid.

In het rapport noemen de auteurs investeren in duurzame technologieën daarom ook de meest effectieve manier om niet alleen de economie weer draaiende te krijgen, maar ook om direct iets te kunnen doen aan klimaatverandering. Gebeurt dat niet, dan kan de winst die in korte tijd is behaald op bijvoorbeeld het gebied van luchtvervuiling als een boemerang in het gezicht terugkomen, waarschuwt de VN. “Cruciaal in dit proces is hoe de boodschap van klimaatverandering verpakt wordt. Als de klimaatverandering met dezelfde energie wordt aangepakt als deze pandemie, kunnen steden echt veranderen.” COVID-19 laat steden nu één stap achteruitzetten, maar biedt de mogelijkheid om er de komende tien jaar direct twee vooruit te zetten.

Samenspel

Duurzame verstedelijking zorgt volgens de VN voor economische, ecologische, sociale en immateriële voordelen. Maar, benadrukt het rapport ook, dan moeten verschillende partijen wel hun steentje bijdragen. Nationale regeringen moeten aan de hand van de New Urban Agenda een omgeving creëren waarin steden zich duurzaam kunnen ontwikkelen, juist in tijden van een pandemie. De lokale overheid moet diezelfde richtlijnen gebruiken om zo effectief mogelijk te kunnen besturen.

Als het aan de VN ligt, wordt de private sector verantwoordelijk voor de investeringen in de duurzame stedelijke ontwikkeling zoals betaalbare woningen en klimaatvriendelijke infrastructuur. Universiteiten moeten zich richten op de onderzoeks- en ontwikkelingsmogelijkheden voor innovatie en inclusieve welvaart. Liefdadigheidsinstellingen ondersteunen in de visie van de VN de meest kwetsbare doelgroepen door de gaten te dichten die ondanks alle inspanningen van andere partijen ontstaan. Met dit samenspel en bijbehorende taakverdeling, concludeert het rapport, krijgen steden de mogelijkheid hun waarde te vergroten en die waarde ook voor iedereen toegankelijk te maken.

Cover: Pixabay