Wachtend Land

De gemeente Blaricum organiseerde een prijsvraag. We praten met Peter Smit, indertijd verantwoordelijk wethouder, en Hedwig van der Linden en Kevin Westerveld, studenten aan de TU Delft en – met een van de 43 inzendingen – winnaars van de prijsvraag in de categorie ‘non-profit student uitvoerbaar’ met het plan ’t Tussenom. En hoewel daar geen aparte categorie voor bestond, werd hun plan door de jury de overall winnaar genoemd.

Peter Smit

: ‘Begin van deze eeuw werd bedacht dat het plangebied in 2014 volledig ontwikkeld zou zijn. Maar kijk naar buiten, het is nog niet helemaal klaar. De verwachting is dat het tien jaar langer duurt, tot 2024. Het kan een jaartje eerder of een jaartje later zijn.’ Natuurlijk brengen stokkende woningbouwprojecten risico’s met zich mee, maar wat zijn nu de kansen? Wat kan je doen met de kans om twee keer vijf jaar wachtend land te benutten?

Smit

: ‘Kun je op zo’n locatie in Blaricum de – wat ik noem – gemeenschap van diamanten en groeibriljanten samenbrengen? Waar men elkaar helpt om kansen te benutten. Dat kan je doen met mensen, maar ook met land, ideeën en projecten. Dit voorstel van Hedwig en Kevin is natuurlijk een schot in de roos, precies het soort plan dat we op het oog hadden.’

Kevin Westerveld

Verleden, heden, toekomst Kevin Westerveld is in de buurt opgegroeid. Toen hij na twee jaar studie in Delft het gebied weer bezocht, was hij verrast door de veranderingen die in zo korte tijd hadden plaatsgevonden. Die ervaring staat aan de basis van het idee van de inzending ’t Tussenom, een object waarbij plaats en tijd ervaarbaar worden gemaakt. : ‘Dit gebied was voor mij ineens anders. Dan ga je onderzoek doen en kom je erachter dat het vroeger ook weer een heel ander gebied is geweest. In de toekomst zal het weer iets heel anders zijn.’

Beelden die verleden, heden en toekomst uitbeelden, worden geschilderd op de vier zijden van de palen. Omdat Blaricum van oudsher een kunstenaarsdorp is, willen ze daarvoor kunstenaars uitdagen om hieraan mee te werken.

Hedwig van der Linden

: ‘In Delft hebben we een lezing van de Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling over deze prijsvraag bijgewoond. Toen werd duidelijk dat iets heel eigens gezocht werd voor Blaricum. Iets om het imago van deze plek te versterken, mensen aan te trekken en het saamhorigheidsgevoel van de delen van de wijk die al wel gerealiseerd zijn te versterken. Allemaal in combinatie met het gegeven dat het weinig of geen geld mag kosten, dat is eigenlijk heel erg lastig. Maar dat zet je wel weer aan het denken over welke materialen je toepast. Hoe je materiaal kunt hergebruiken, hoe je de plek optimaal kunt benutten en de faciliteiten die het Meenthuis biedt, kan gebruiken.’

Smit

: ‘In het reglement en de leidraad staan nogal wat mitsen en maren. Het mag de gemeente eigenlijk niks kosten. Ook moet het plangebied na de gebruiksperiode weer in oorspronkelijke staat worden teruggebracht. En daar komt alle regelgeving waar je tegen aanloopt, zoals de Flora- en Faunawet, nog eens bij.’

Van der Linden

Van der Linden en Westerveld dachten er eerst aan om heipalen te gebruiken, maar dat blijken eigenlijk heel dure dingen. Ontstaan vanuit het idee om alvast heipalen te slaan die later weer voor woningbouw gebruikt zouden kunnen worden, maar dat bleek om praktische en financiële redenen niet mogelijk. Daarover hebben ze ook advies gekregen van een docent van Civiele Techniek van de TU Delft. : ‘Het is fijn dat je als student overal je bronnen kunt aanboren en vragen kunt stellen. Iedereen staat klaar om je te helpen’.

Diverse categorieën, verschillende winnaars

Smit: ‘Jullie hebben met vijf winnaars om tafel gezeten in het kader van de realisatie. Winnaars in de categorieën ‘uitvoerbaar’, ‘student’ en ‘nietstudent’ en van de publieksprijs.’
Westerveld: ‘We hebben een aantal keer bij elkaar gezeten en geprobeerd een integraal plan te maken en die verschillende voorstellen te integreren. Ook al is het contact daarover momenteel minder intensief, ik denk nog steeds dat we tot een integraal plan komen. Een van de andere prijswinnaars – 6.000 jaar Blaricummermeent – heeft archeologisch onderzoek gedaan. Die aandacht voor het verleden – wat is hier vroeger geweest – kunnen wij in samenwerking met die prijsvraagwinnaar goed realiseren.
Smit: ‘Na de bekendmaking hebben we geprobeerd de winnaars als groep bij elkaar te krijgen, met de intentie zoveel mogelijk af te stemmen en te integreren. Dit om elkaar niet in de weg te zitten en om te voorkomen dat hier hapsnap in het gebied wat zou gaan gebeuren.’

Fondsenwerving van start

Speciaal voor het project zijn nu ook een website en een Facebookpagina gelanceerd. Daarmee komt het project terecht in de volgende fase, van de fondsenwerving. Van der Linden: ‘We hebben een bedrag van ongeveer 30.000 euro nodig. Dat willen we deels met crowd funding bijeenbrengen en deels door het benaderen van publieke fondsen uit Blaricum en bedrijven in de omgeving.’

Westerveld

: ‘Het idee is dat de vier kanten van de palen naast verleden, heden en toekomst ook een sponsorkant krijgen. Personen of bedrijven kunnen een paal adopteren en dan komt hun naam op de zijkant te staan. Zo proberen we het benodigde bedrag bij elkaar te sprokkelen. Alle hulp is welkom.’

Van der Linden

vervolgt: ‘We hebben wel een aantal scenario’s in gedachten. Als we een kleiner bedrag ophalen, dan maken we een kleinere uitvoering van het plan. We hebben een stappenplan, waarbij we rekening houden met de mogelijkheid dat het niet lukt om het hele bedrag bij elkaar te brengen. Dat hoort ook bij zo’n prijsvraag.

Anne-Marie Kennis heeft recent het stokje overgenomen van Peter Smit. Als wethouder ziet zij een verbindende rol voor de gemeente bij het initiëren, stimuleren en coördineren van de feitelijke realisatie van Wachtend Land. Een integraal plan is opgesteld waarin drie winnaars met elkaar samenwerken en elkaars ideeën versterken. Geen optelsom van de inzendingen, maar een benadering waarbij meer wordt ingespeeld op het nog te ontwikkelen stedenbouwkundig plan voor Blaricummermeent. Geen tijdelijke invulling, maar een duurzame plek in de verdere planontwikkeling. De prijswinnaars gaan nu, met de gemeente, gezamenlijk op zoek naar fondsen en subsidies.
Van de drie winnaars - De Groene Meent, 6.000 jaar Blaricummermeent en ’t Tussenom – heeft eerstgenoemde inmiddels een bijdrage gewonnen bij de lokale Rabobank. Realisatie startte in november 2014.

Dit artikel verscheen in het najaarsnummer van Go, een tijdschrift over gebiedsontwikkeling. Wilt meer weten of een gedrukt exemplaar ontvangen? Klik hier voor meer informatie

Lees meer:

- Andere Tijden: de emancipatie van tijdelijk ruimtegebruik als ontwikkelstrategie