Waterveiligheid op het Eiland van Dordrecht

Op het Eiland van Dordrecht staat waterveiligheid hoog op de agenda. Risicobenadering is daarbij het uitgangspunt. Dat wil zeggen dat zowel de kans op als de gevolgen van een overstroming zoveel mogelijk worden beperkt. Wie aandachtig naar het Dordtse landschap kijkt, zal zien dat waterveiligheid meer is dan een beschermende dijk. Een hoger gelegen industrieel gebied. Een open plek in de openbare ruimte. Een bevestigingssysteem voor vloedschotten. Tijdens deze fietsroute zien we allerlei verschillende vormen van waterveiligheid.

Verbinding met het water

Vanaf het station van Dordrecht fiets je langs het spoor naar de getijdenrivier. Al fietsend doemt de imposante spoorbrug over de Oude Maas op, die Dordrecht en Zwijndrecht met elkaar verbindt. De getijdenrivier de Oude Maas is zichtbaar. Toch voelt de toegang ertoe beperkt door de aanwezige infrastructuur en het autoverkeer. Maar de komende jaren wordt de verbinding met het water verbeterd. Je bevindt je in het ontwikkelgebied Maasterras, waar een nieuwe, op het watergerichte woonwijk met hoge bouwvolumes zal verrijzen. Ook zal het gebied worden ingericht als een grootschalige schuillocatie. Zo blijft er plek in de openbare ruimte bestaan voor eventuele tenten en noodvoorzieningen. Mocht er onverhoopt een overstroming plaatsvinden, dan kunnen de op het eiland aanwezigen hun toevlucht vinden in dit hoger gelegen gebied.

De route vervolgt langs de parkeerplaats over de Weeskinderendijk. Op deze plek zal met hoogteverschillen het Maaspark worden aangelegd, dat kan worden omgebouwd tot een groen evenemententerrein. Tegen het spoor gaat een groen talud dienstdoen als geluidsscherm, terwijl ondergronds een parkeergarage wordt gerealiseerd. Het Maaspark zal worden verbonden met het aan het spoor liggende Weizigtpark. Het idee is om het Weizigtpark te voorzien van een groenrijke traverse, zodat er over de sporen heen een fraaie verbinding ontstaat. Zo kan comfortabel wandelend en fietsend de Dordtse binnenstad worden bereikt. Het Weizigtpark is, als onderdeel van de metamorfose van het verouderde station Dordrecht, recentelijk vernieuwd waardoor je vanaf je fiets een verscheidenheid aan nieuw geplante bomen kunt treffen.

Na het Weizigtpark voert de route via de Nassauweg en langs het spoor naar het zuiden van de stad. Als je het spoor onderdoor bent gefietst en op de Zuidendijk bent beland, kom je bij een andere grote Dordtse ontwikkellocatie: Amstelwijck. In Amstelwijck worden circa 800 woningen klimaatadaptief gebouwd. Een van de eisen in Amstelwijck is dat 40 procent van het aanwezige oppervlakte op een natuurlijke wijze wordt ingericht door middel van (een variatie) aan groen en water. De gemeente heeft de klimaatadaptieve eisen wettelijk verankerd in het vastgestelde bestemmingsplan Amstelwijck 2020 (nu: omgevingsplan). Door een klimaatbestendige inrichting als uitgangspunt te nemen, moet de (bebouwde) omgeving onder meer bescherming bieden bij overstromingen.

De route verlaat de stad via het historische dijklint de Wieldrechtse Zeedijk naar het indrukwekkende Nederlandse zoetwatergetijdengebied: het Nationaal Park de Biesbosch. Je pedaleert een tijdje langs de dijk dwars door de Dordtse Biesbosch, terwijl je aan de overzijde van de Nieuwe Merwede de Brabantse Biesbosch ziet liggen. Al fietsend besef je je dat Nederland honderden kilometers van deze door de mens geschapen verhogingen kent. Het is dit stelsel van dijken dat ervoor zorgt dat grote delen van Nederland niet overstromen. Tip: parkeer je fiets bij de bezinkplas en loop naar de hevel (een stelsel van buizen in de dijk om water te verplaatsen). Op de hevel bevindt zich een uitkijkplaats met vergezichten over het natuurschoon.

De fietsroute voert via de Kop van het Land langzaamaan terug naar het stedelijke landschap. Je komt aan bij het door hevige industrie gekenmerkte gebied De Staart. Net zoals het Maasterras is ook De Staart aangewezen als schuillocatie in het geval van een overstroming. Vanwege de industriële activiteiten is de grond aan het begin van de twintigste eeuw opgehoogd. Door de relatief hoge ligging zal het gebied (langer) droog blijven. Het aanwijzen van schuillocaties op het Eiland van Dordrecht is noodzakelijk: het gros van de mensen dat zich op het eiland bevindt tijdens een overstroming kan niet op tijd het eiland verlaten via de bestaande infrastructurele verbindingen. De gemeente wil gelijktijdig bij het gereedmaken van De Staart als schuillocatie het gebied duurzaam ontwikkelen.

De fietsroute voert via de prachtige binnenstad van Dordrecht terug naar station Dordrecht. Het is de moeite waard om vanaf de Vest richting de Voorstraat te fietsen. De Voorstraat is niet alleen de langste winkelstraat van Nederland met vele monumentale panden, het is ook de dijk die Dordrecht beschermt tegen overstromingen. Het is de laagste zeedijk die Nederland kent. Het waterkerende vermogen van de dijk wordt versterkt door vloedschotten, te plaatsen bij hoogwater. Wie de Voorstraat inkijkt, snapt namelijk meteen dat het verhogen van de dijk hier niet echt tot de opties behoort. Als je goed oplet zie je de bevestigingssystemen voor de vloedschotten zitten. (P.S. je mag op de Voorstraat alleen fietsen tijdens de winkelsluiting).