Persoonlijk Van de grootstedelijke vraagstukken in Amsterdam naar de indeling van het landschap in Noord-Nederland. Als eerste houder van de Bonnema-leerstoel buigt planoloog Zef Hemel zich de komende vijf jaar over de potentie van de steden en het landschap in het noorden. “Opzettelijk niet-Randstad worden maakt dit gebied waardevoller.”
In gebiedsontwikkeling is samenwerking tussen partijen en de persoonlijke drive van gebiedsontwikkelaars essentieel. In deze rubriek lichten we daarom de belangrijkste transfers in de wereld van gebiedsontwikkeling uit. Uw transfer hierbij? Mail ons via redactie@gebiedsontwikkeling.nu.
In Amsterdam hield u zich vanuit de Wibaut-leerstoel bezig met de grootstedelijke vraagstukken van een stad als Amsterdam. Waarom nu de overstap naar het rustige noorden van Nederland?
“Het is een hele bijzondere, bijna onverwachte mogelijkheid die zich ineens voordeed. De ir. Abe Bonnema Stichting was al lang in overleg met de Technische Universiteit Delft en Rijksuniversiteit Groningen over het opzetten van deze leerstoel. Toen ze er eindelijk uit waren, kwam juist een einde aan mijn termijn op de leerstoel in Amsterdam en werd ik gepolst of ik geïnteresseerd was. Ik ga nu terug naar mijn alma mater, de Rijksuniversiteit Groningen, en in Delft heb ik altijd al een positie gewild."
En inhoudelijk, wat maakt deze positie voor u aantrekkelijk?
“Het mooiste voor een hoogleraar is een nieuwe leerstoel. Doorgaans treed je in de voetsporen van een voorganger en neem je zijn of haar taken over. Nu kan ik een heel nieuw veld exploreren, nieuw onderwijs opzetten en nieuw onderzoek beginnen. Alles is nieuw en dan nog wel aan twee universiteiten.”
Ik wil een ander verhaal maken over het noorden dan een verhaal over de Lelylijn, een waterstofeconomie of de Eemshaven
“En het gaat over de potentie van de hele regio. De voortgaande urbanisatie gaat zo snel dat er niet veel uitgestrekte gebieden als het noorden van Nederland meer over zijn. Ik denk dat ze daardoor waardevoller worden. Opzettelijk niet-Randstad worden maakt dit gebied waardevoller. Dat klinkt misschien een beetje vreemd, maar het landelijke wordt een grote kwaliteit. Een hele sterke landschappelijke kwaliteit met name en daar hoor ik juist veel te weinig over.”
Hoe wil u ervoor zorgen dat het de komende vijf jaar juist wel over dat landschap gaat?
“Lopen is voor mij de strategie. Ik wil de lange afstandswandelpaden in het noorden als uitgangspunt nemen. Ik ga lange afstanden lopen met studenten en op die voettochten vraag ik mensen mee. Lopend gesprekken voeren is een hele krachtige manier om gezamenlijk het landschap te leren kennen en te ervaren. Het doel is om het landschap te versterken door meer van dit soort paden te ontwerpen. Ik wil een ander verhaal maken over het noorden dan een verhaal over de Lelylijn, een waterstofeconomie of de Eemshaven. De esthetiek zal veel meer aan bod komen. Ik ben geen landschapsarchitect, dus ik doe dit als planoloog.”
Zijn die verhalen niet de goede verhalen volgens u of is er vooral veel meer te vertellen?
“Dat laatste. Een spannend verhaal over Noord-Nederland ontbreekt. We denken in Nederland altijd maar in termen van verstedelijking, met urbanisatieprogramma´s die worden opgevat als de volgende Vinex-operatie. Ik wil daar een ander toekomstverhaal tegenoverstellen. In Groningen en Drenthe zijn mensen en organisaties bezig met gezond oud worden. Er is zelfs een Regiodeal hierover met het Rijk. In gezond oud worden scoort het noorden niet goed en dat is een slecht teken. Het zou een teken van armoede kunnen zijn, maar mijn uitgangspunt is dat economische groei daar niet voor nodig is. Ik denk dat het landschap in deze strategie van enorme kracht zou kunnen zijn. Náást iets als de Lelylijn.”
‘Zef Hemel’ (bron: Jan-Kees Steenman)
“Dit zou ik de Vinex van het Noorden willen noemen. Die is niet gebaseerd op zo veel mogelijk woningen bouwen, maar op een gezond lang leven in een mooi landschap. Landschapsherstel zou ik bijna zeggen.”
Hoe kunnen de Groningse en Delftse studenten hieraan bijdragen?
“Stel dat je nieuwe voetpaden wil ontwikkelen. Dat is helemaal niet eenvoudig, je moet over het land van boeren. De historici in Groningen heb ik nodig voor historische studies. Hoe liepen de paden vroeger, kunnen we die oude paden weer terugkrijgen? De Delftse studenten heb ik nodig om de gesprekken met de grondeigenaren te beginnen en de paden te koppelen met de steden waar ze doorheen lopen. Kunnen we grondeigenaren overtuigen? Onderzoeken of we oude landschappelijke structuren terug kunnen krijgen, of eventueel nieuwe ontwikkelen.”
Wanneer is uw periode van vijf jaar geslaagd?
“Ik heb haast. In 2025 staat de volgende editie van Arcadia in Leeuwarden gepland. Ik geef mezelf drie jaar om stappen te zetten en het noorden enthousiast maken voor wat ik aan het doen ben. Daar wil ik met de studenten en ons voorlopige onderzoek staan. We hebben zo’n cultureel platform nodig om de gesprekken op te starten.”
“Ik wil gebiedsontwikkelaars uitdagen om op de regionale schaal te gaan denken. Niet dat ze de grote schaal moeten omarmen, maar ze moeten er wel kennis van nemen en zich er thuis in gaan voelen. Dan wordt het ruimtelijke ordening. Ik denk dat ook ontwikkelaars de regionale schaal nodig hebben in hun toekomstige werk. Bij de grenzen van het projectgebied stopt het niet, daarbuiten is nog een hele wereld.”
Doeschka Bos wordt ontwikkelingsmanager bij gebiedsontwikkelaar AM
Doeschka Bos heeft de overstap gemaakt van de Alliantie Ontwikkeling naar AM. Bij de gebiedsontwikkelaar wordt zij ontwikkelingsmanager bij AM Midden. Bos was bij de Alliantie Ontwikkeling onder andere verantwoordelijk voor acquisitie, verwerving en conceptontwikkeling van projecten in de regio Amersfoort en werkte daarvoor voor bij enkele grote bouw- en ontwikkelbedrijven.
Vereniging van Grondbedrijven krijgt Bram van Uden als nieuw bestuurslid
Sinds vorige maand is Bram van Uden bestuurslid en secretaris van de Vereniging van Grondbedrijven. Van Uden heeft veel gemeentelijke werkervaring opgedaan toen hij verbonden was aan diverse advieskantoren en werkt nu als coördinator planeconomie bij de gemeente Amstelveen en gemeente Aalsmeer.
Mark Siezen vanaf september nieuwe CEO vastgoedinvesteerder Bouwinvest
Mark Siezen volgt per 1 september Dick van Hal op als CEO bij vastgoedinvesteerder Bouwinvest. Van Hal (1958) gaf veertien jaar leiding aan Bouwinvest. Siezen is sinds november 2020 bij Bouwinvest in dienst als Chief Client Officer en onder andere verantwoordelijk voor de funding en de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten binnen Bouwinvest.
Drie nieuwe directeuren voor woningcorporatie Rochdale
Woningcorporatie Rochdale heeft drie nieuwe directeuren. Voorheen had de corporatie, actief in de metropoolregio Amsterdam met ruim 38 duizend woningen in bezit, een driekoppig bestuur zonder directeuren. Mede door het vertrek van bestuurder Birgitte de Maar in april is er nu gekozen voor een organisatie met twee bestuurders en drie directeuren.
De drie directeuren die zijn aangesteld, Margot Lötters, Eric Nagengast en Maurice Kokhuis, komen uit de eigen gelederen van Rochdale.
Cover: ‘Het platteland van Groningen’ door Rudmer Zwerver (bron: Shutterstock)
Door Jasper Monster
Redacteur Gebiedsontwikkeling.nu
