De publicatie ‘Zo werkt gebiedsontwikkeling’ van de TU Delft en de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) is alweer aan de vierde druk toe. Emeritus-hoogleraar Friso de Zeeuw duidt het belang van de publicatie in deze dynamische tijden en geeft aan welke onderwerpen in het handboek vernieuwd zijn.
“Het leerstuk van gebiedsontwikkeling is robuust en de basiskennis in dit boek vraagt nauwelijks om actualisering. Ook de in het boek aangehaalde concrete projecten en programma’s vergen nog weinig aanvulling. Dat komt enerzijds door de lange doorlooptijd die eigen is aan gebiedsontwikkeling; tien tot twintig jaar is zeker niet uitzonderlijk voor een gemiddeld project. Anderzijds heeft vakgebied in de periode 2014-2019 een fase van wederopstanding doorlopen waarin van nieuwe grootschalige opgaven nauwelijks nog sprake was.”
“De afgelopen vijf jaar heeft gebiedsontwikkeling weer volop aan maatschappelijk belang gewonnen. Met de politieke aandacht voor woningbouw en hieraan gerelateerde ruimtelijke opgaven als mobiliteit, de energietransitie en klimaatadaptatie – een evidente samenhang waarmee ik in hoofdstuk 16 het boek afsluit – is voor het vak een nieuwe fase aangebroken. Dit vormt de aanleiding om ‘Zo werkt gebiedsontwikkeling’ nogmaals uit te geven. Daarnaast is de SKG samen met de TU Delft begonnen aan een nieuw ‘Leerboek Gebiedsontwikkeling’ dat in 2025 zal verschijnen. Delen van het huidige handboek voor studie en praktijk zullen hierin opgaan.”
Naast deze aankondiging attendeert De Zeeuw in deze update op verschillende publicaties die blijk geven van nieuwe inzichten, debatten, wetgeving en nieuwe inhoudelijke ontwikkelingen in het vakgebied. “Ik volsta met een korte indicatie van de inhoud van het stuk en een link naar de digitale publicatie, daarbij de hoofstukindeling van het boek volgend.”
Hoofdstuk 1: Kern en context
Gebiedsontwikkeling overleeft de grootste gekkigheid
https://stadszaken.nl/artikel/5571/gebiedsontwikkeling-overleeft-de-grootste-gekkigheid
Paradigmawisseling met ‘meervoudige gebiedsontwikkeling’?
https://frisodezeeuw.nl/wp-content/uploads/2024/02/artikel-ROmagazine-Meervoudige-gebiedsontwikkeling-betaat-al-decennia-12-02-2024.pdf
Hoofdstuk 2: Geschiedenis in vogelvlucht
Warm aanbevolen: het hoofdstuk over gebiedsontwikkeling uit ‘Ploeterend voorwaarts’
https://ploeterendvoorwaarts.nl/
Hoofdstuk 3 Proces, fasering en activiteiten
Over flexibiliteit in gebiedsontwikkeling
https://www.platform31.nl/artikelen/flexibele-gebiedsontwikkeling-ontrafeld/
Hoofdstuk 4 Sturing en stuurlui
Professionals over hun leiderschap in gebiedsontwikkeling
https://www.bpd.nl/actueel/nieuws/marco-pastors-over-leiderschap-in-gebiedsontwikkeling/
https://www.bpd.nl/actueel/nieuws/therese-mol-over-leiderschap-in-gebiedsontwikkeling/
Dwing als gebiedsontwikkelaar een duidelijke opdracht af
https://www.regionale-energiestrategie.nl/documenten/handlerdownloadfiles.ashx?idnv=2103537
Wat er met data in gebiedsontwikkeling mogelijk is
Hoofdstuk 5 Financiën
Hoe omgaan met onrendabele toppen?
https://stedelijketransformatie.nl/uploads/media_item/media_item/153/45/Stedelijk_investeren_en_onrendabele_toppen-1613036636.pdf
Wat moet er (niet) veranderen in het grondbeleid?
https://www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/de-jonges-modernisering-van-het-grondbeleid-ontleed
Hoofdstuk 6 Omgaan met omgevingsrecht
Over de doorwerking van de Omgevingswet in GO
https://www.platform31.nl/artikelen/de-verschillende-fasen-naar-een-definitief-omgevingsplan/
De waarde van het voorbereidingsbesluit
https://romagazine.nl/artikel/28187/van-onschatbare-waarde-het-voorbereidingsbesluit
Het omgevingrecht in gebiedsontwikkeling nader beschouwd
Hoofdstuk 7 Spelers in de waardeketens
Over de groeiende rol van corporaties
https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/ontwikkelaar-en-corporatie-de-handen-ineen-voor-kwetsbare-wijken/
Over financiering en de waardeketen van gebiedsontwikkeling
https://stedelijketransformatie.nl/publicaties/essay-financiering-van-gebiedstransformatie
Hoofdstuk 8 Publiek-private samenwerking
Over goede en slechte samenwerking in gebiedsontwikkeling
Hoofdstuk 9 Participatie
Participatie georganiseerd door private partijen
Hoofdstuk 10 Organisch of planmatig
Een terugblik op 10 jaar organisch ontwikkelen het Deventer Havenkwartier
Hoofdstuk 11 Transformatie
Spelregelkaarten om gebiedstransformaties te sturen
Hoofdstuk 12 Maatschappelijke waarde
Sturen op maatschappelijke meerwaarde ontleed
Hoofdstuk 13 Omgevingskwaliteit
Hoe ver kunnen we het begrip omgevingskwaliteit oprekken?
https://frisodezeeuw.nl/publicaties/2022/Essay%20Omgevingskwaliteit.pdf
Hoofdstuk 14 Mobiliteit, water en energie
Hoe gaat het principe van ‘Water en bodem sturend’ gebiedsontwikkelingen beïnvloeden?
https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/houd-ruimte-voor-professionele-gebiedsontwikkeling-met-water/
De mobiliteitshub rukt op in de gebiedsontwikkeling
https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/hub-hub-hub-de-nieuwe-crux-in-gebiedsontwikkeling/
Hoofdstuk 15 dwaalwegen en leerpunten
Uit het fiasco van de gebiedsontwikkeling Oosterwold valt te leren
https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/het-fiasco-van-oosterwold/
Hoofdstuk 16 Het grote plaatje
Nederland wordt voller: kunnen we dat aan?
https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/nederland-wordt-voller-maar-we-kunnen-het-aan/
De Regionale Investerings Agenda (RIA) brengt gebiedsontwikkeling op hoger plan
https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/de-ria-als-wegwijzer-voor-complexe-opgaven-in-de-fysieke-leefomgeving/
Pleidooi voor een nationale investeringsagenda, gekoppeld aan de Nota Ruimte
https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/kabinet-zet-in-op-een-nationale-investeringsagenda/
Cover: ‘Zo werkt gebiedsontwikkeling’