Gebiedstransformaties

Bij gebiedstransformaties proberen we de bestaande gebouwde omgeving aan te passen aan huidige en toekomstige behoeften. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Op het pad van transformatie bevinden zich nogal wat organisatorische, financiële en juridische barrières. Tijdens een gebiedstransformatie is het bovendien noodzakelijk om te anticiperen op de economische cyclus en het politieke getij. Wat kunnen we hierover leren van grote transformatieprocessen uit het verleden? En hoe gaan we om met de druk om woningen te bouwen op plekken waar gewerkt wordt en de industrie floreert? In dit dossier vindt u antwoorden uit onderzoek, in opinies en door middel van projectbesprekingen.

Dossier Gebiedstransformaties door Aerovista Luchtfotografie (bron: Shutterstock)

28 februari 2023


Onderzoek

De Leerstoel Gebiedsontwikkeling doet veel onderzoek naar gebiedstransformaties, zowel in Nederland als internationaal. De afgelopen jaren is de leerstoel daarom als kennispartner verbonden aan het nationaal programma Stedelijke Transformaties. In 2019 verscheen het essay ‘Leren van stedelijke transformaties’, met zeven sturingsdilemma’s en hoe je er bij deze complexe, publiek-private projecten mee om kunt gaan.  

Dilemma 1 - De start: vergaande overheidsbemoeienis of laissez faire?
Dilemma 2 - Sturing door enkele spelers of door een dynamisch, open netwerk?
Dilemma 3 - Een beperkte rolopvatting of opgaven verbinden? 
Dilemma 4 - Publieke ruimte én privaat rendement?
Dilemma 5 - Zachte instrumenten én harde resultaten?
Dilemma 6 - Organisatie dichtbij de politiek of op afstand?
Dilemma 7 - Wie leidt: bepaalde personen of institutionele context?

Download het volledige essay op de website van het programma Stedelijke Transformatie.

Minicollege

Wat is dat eigenlijk, binnenstedelijk transformeren? Daarover maakte Friso de Zeeuw, emeritus praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling van de TU Delft, in 2018 een speciaal minicollege. In het eerste deel (van drie) informeert hij over de aanpak, kansen, risico’s en het procesmanagement rond gebiedstransformaties, inclusief de cruciale rol die de gebiedsregisseur daarin kan spelen.

De aanpak en de instrumenten

De ondertekening van het convenant door Gemeente Purmerend (bron: Gemeente Purmerend)
Beverwijk door Aerovista Luchtfotografie (bron: Aerovista Luchtfotografie)
Winkelcentrum De Bogaard, Rijswijk door Joachim Ulrich Seibert (bron: shutterstock.com)
Castlefield Viaduct, Manchester. door Nicola Pulham (bron: Shutterstock)
Olieraffinaderijen door weerasak saeku (bron: shutterstock.com)
Gouden kabouter door Michel Mölder (bron: Transformcity)
Aanbouw nieuwe wijk door Fokke Baarssen (bron: Shutterstock)
Csepel Works in Boedapest door Attila JANDI (bron: Shutterstock)
Overzicht vanaf de haven - Scheldekwartier Vlissingen door Zuidwest10 (bron: Gemeente Vlissingen)
Merwevierhaven
Bristol Harbourside
Eerste jaarcongres ‘Samen aan de slag met Stedelijke Transformatie’ Friso de Zeeuw & Sarah Ros

Anticiperen op de Omgevingswet

Verslag

1 maart 2018

amsterdam zuid straat
utrecht flickr door Jeroen Mirck (bron: Flickr)
Woningbouw door MichaelGaida (bron: Pixabay)
bouw hijskraan No attribution required
Hong Kong Skyline door Florian Wehde (bron: Unsplash)
Moderne woningen langs het kanaal in Alkmaar door L.ON (bron: Shutterstock)
kanaalzone utrecht flickr door E. Dronkert (bron: Flickr)
Delft Schieoevers door https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Gebruiker:Michiel1972 (bron: Wikimedia Commons)

Het combineren van wonen en werken

luchtfoto Zaandam door Irvin van Hemert (bron: Your Captain Luchtfotografie)
Bedrijventerrein in Culemborg door Aerovista Luchtfotografie (bron: Shutterstock)
bedrijfslofts Diemen door architect Studio Schaeffer, projectontwikkelaar Fresch Real Estate) (bron: architect Studio Schaeffer, projectontwikkelaar Fresch Real Estate))
Luchtfoto Amsterdam havengebied door Aerovista Luchtfotografie (bron: Shutterstock)
Bedrijventerrein door Tim Roberts Photography (bron: Shutterstock)
Luchtfoto bedrijventerrein Coenecoop, Waddinxveen door KiwiK (bron: Shutterstock)
Hamerstraat door Gemeente Amsterdam (bron: Gemeente Amsterdam)
making_space_tpy door TPY (bron: Platform Stad)
Luchtfoto Overhoeks avond door Amvest (bron: aanhetij.com)
Leegstaande kantoorruimte door Lu Wenjuan (bron: Shutterstock)

Ruimte voor werk: wie vult de gaten?

Opinie

17 februari 2022

MerweVierHavengebied door Inge Janse (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)
Glasfabriek Schiedam door Paul Martens (bron: Dudok Real Estate)
Binckhorst 2018
INDUSTRIE EN WONEN_"’Brouwerij De Drie Hoefijzers’ Breda" (CC BY 2.0) by FaceMePLS door FaceMePLS (bron: Flickr)
corporatiewoning | wikimedia commons door CorporatieNL (bron: Flickr)
Architectuur van Arbeid: Debat #4_Arjan Smits, Vereniging Deltametropool
entreprise POTAIN (AVERMES,FR03)" (CC BY 2.0) by jean-louis zimmermann door jean-louis Zimmermann (bron: Flickr)
Bron: Bureau Stedelijke Planning
Haven Kranen - Pixabay door typolix (bron: Pixabay)
Fietsers kruispunt fietsen - Wikimedia Commons / Mark Ahsmann / CC BY-SA 3.0 door Mark Ahsmann (bron: Wikimedia Commons)
stad bovenaf, functiemenging door John-Mark Smith (bron: Unsplash)
Pendrecht | Thea van den Heuvel , Wikimedia Commons door Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (bron: Wikimedia Commons)
Transformatie ->  Pandomo Makelaars Groningen
Go column cover 2

Reuring, Rust en Ruis

Opinie

3 april 2019

BuitenHuis Almere - Bianca Jansen

Placetesting is dé weg naar succesvolle transformatie

Uitgelicht
Analyse

16 december 2020

Shopping mall - winkelcentrum door Michal Jarmoluk (bron: pixabay.com)
Go zomertour header

Procesregie en het verbinden van partijen en disciplines

Holendrecht door Milos Ruzicka (bron: Shutterstock)
Hof van Cartesius door Cas Slagboom (bron: Cas Slagboom)

Cultuur & GO #6: Werkspoorkwartier

Uitgelicht
Casus

3 februari 2023

Vasim drone beeld door Tim Klaassen (bron: Tim Klaassen)
De Rotterdam door Chantal de Bruijne (bron: shutterstock.com)
Hamerstraat door Gemeente Amsterdam (bron: Gemeente Amsterdam)
Render PrincenParc, Leusden door Heilijgers, MIX architectuur, MAAK Landschapsontwerpers (bron: kanbouwen.nl)
Rinske Brand door Gebiedsontwikkeling.nu (bron: Gebiedsontwikkeling.nu)

Bestrijd leegstand met stadmakers

Opinie

8 november 2021

Het Platform door Ossip van Duivenbode (bron: VenhoevenCS)
slim reeks 8 feb
Laak Den Haag Vincent van Zeijst | wikimedia commons door Vincent van Zeijst (bron: WikipediA)

Verdichten van Leiden tot Dordt

Casus

18 april 2019

Cruquius Amsterdam
Cruquiuseiland_Alf van Beem via wikimedia commons
sparen -> Photo by Damir Spanic on Unsplash door Dan Dumitriu (bron: Unsplash)
Den Bosch - Paleiskwartier - Armada door Cro-Cop2 (bron: Wikimedia)
Strijp-S, Eindhoven (CC BY-SA 2.0) by nandasluijsmans door nandasluijsmans (bron: Flickr)

Strijp-S Eindhoven in vogelvlucht

Casus

8 oktober 2019

"Delft, Spoorzone (20170718)" (CC BY-NC 2.0) by Wattman (trams, treinen, etc) door Wattman (trams, treinen, etc) (bron: Flickr)

Spoorzone Delft in vogelvlucht

Casus

15 oktober 2019

Binckhorst Den Haag in transformatie door nandasluijsmans (bron: Flickr)
isabelle de vries
streetview van Planetenbaan
Impressie Merwede Utrecht door BURA urbanism en OKRA (bron: BURA urbanism)

Cover: ‘Dossier Gebiedstransformaties’ door Aerovista Luchtfotografie (bron: Shutterstock)