Analyse

Wat betekenen duurzame voedselproductie voor de ruimtelijke inrichting van Nederland? En welke bijdragen kunnen gemeenten en ontwerpers leveren? Dat weten hoogleraren Imke de Boer en Joks Janssen. "Overheid, creëer rust met ruimte."

Van verdozing, klimaatadaptatie en cultuur tot industrieterreinen, data en rechtspraak: dit zijn dé twaalf thema’s van het afgelopen jaar op Gebiedsontwikkeling.nu.

Het woningtekort bezweren? Bouw dan niet in het groen, maar renoveer naoorlogse wijken, zegt architectenbureau KAW. Experts als Friso de Zeeuw (“ridicule grootspraak”) en Riek Bakker (“kort door de bocht”) plaatsen hun vraagtekens.

Nu de inflatie oploopt, bestaat de kans dat de hoogconjunctuur stopt en de rentes stijgen. Ontwikkelmanager Diderik Lock verkent wat dat betekent voor gebiedsontwikkeling. “Eigen vermogen in exploitaties is het meest kwetsbaar.”

In de provincie Utrecht zijn meer landschappelijk groen, natuur, water en recreatieruimte nodig. Utrechtse gemeenten, provincie en waterschappen hebben deze opgaven zowel ruimtelijk als financieel in beeld laten brengen door Bureau BUITEN.

Van 'het failliet van de woningbouw' tot 'weinig aan de hand': wat het verbod van de Hoge Raad op de een-op-een verkoop van een pand of grond door gemeenten betekent, hangt vooral af van aan wie je het vraagt.

De enorme woningbouwopgave stelt onvermijdelijk de vraag naar het hoe, wat en waarom van nieuwe investeringen in infrastructuur. Hoe maken dat wat volgens stedenbouwkundige Han Lörzing 'voortreffelijk in elkaar gedraaid’ is, nóg voortreffelijker?

Bij gebiedsontwikkeling wordt mislukte bewonersparticipatie vaak doodgezwegen. Ten onrechte, stelt onderzoeker Marlies Meijer. We kunnen juist zo veel van die mislukkingen leren, mits we er ruimte voor creëren.

Gebiedsontwikkelingen hebben steeds meer te maken met een veelvoud aan private marktpartijen - en daar komen veel nieuwe problemen bij kijken. Geurt van Randeraat van SITE Urban Development bepleit daarom nieuwe richtlijnen en instrumenten.

Gemeenten krijgen binnen de Omgevingswet meer mogelijkheden ruimtelijke investeringen te financieren. Alleen vragen de adviseurs die in opdracht van het ministerie de nieuwe regeling hebben onderzocht zich af hoe effectief de regeling zal zijn.

Een kersvers arrest van de Hoge Raad maakt de een-op-een verkoop van pand of grond door gemeenten aan ontwikkelaars een stuk lastiger. Dat heeft grote gevolgen voor de gebiedsontwikkelingspraktijk, concludeert advocaat Manfred Fokkema.

Volgens adviseur Theo Stauttener kan actief grondbeleid de betaalbaarheid van woningen alleen ten goede komen als gemeenten nieuwe instrumenten in handen krijgen om speculatie met grond te beperken. Hij doet daarvoor twee voorstellen.

Zijn de XXL-dozen onmisbaar voor Nederland distributieland? Een definitief antwoord op die vraag lijkt er (nog) niet te zijn, maar feit is wel dat zelfs bij de beste kinderen uit de klas de grenzen bereikt zijn.

De opgaven in de Metropoolregio Utrecht op het gebied van wonen, werken en mobiliteit zijn fors. Op basis van onderzoek van Royal HaskoningDHV doet planoloog Koen Bos aanbevelingen om gebiedsontwikkelingen te versnellen.

1 miljoen woningen in de wei bijbouwen? Dat moet slimmer kunnen, stelt Rijksbouwmeester Francesco Veenstra. Criticaster Friso de Zeeuw is het daar niet mee eens en betitelt Veenstra als ‘woningnood-wappie’.

Voor nieuwbouw wordt ook gekeken naar de rand van de stad en uitleggebieden. Maar blijft er dan nog wel iets van het landschap over? De giga-gebiedsontwikkeling Oberbillwerder in Duitsland bewijst dat het anders kan.

Conceptontwikkelaar Niek Bosman laat aan de hand van vijf voorbeelden zien hoe gebiedsontwikkelaars ontmoeting in buurten kunnen stimuleren zonder dat dit veel geld kost. Wel is een investering in aandacht nodig.

Ze zijn er nog nauwelijks, maar de discussie erover is springlevend: smart cities. Maken ze ons stiekem dommer, of zijn de zegeningen juist ontelbaar? Twee experts kruisen de degens.

Gebruik níet de participatieladder om met betrokkenen te werken aan een toekomstbestendige leefomgeving. Tabitha Mann van adviesbureau Over Morgen geeft als alternatief vier voorwaarden waar altijd aan voldaan moet worden.

Grote en op elkaar grijpende opgaven in gebiedsontwikkeling vragen een integrale aanpak. David ter Avest, Gert-Joost Peek en Kees Stam, van de Hogeschool Rotterdam, laten zien hoe zij hun studenten voorbereiden op de praktijk in gebiedsontwikkeling.