Recensie Nieuw Leyden is een prachtig project, maar helaas wel een uniek geval. Ik zeg helaas, omdat er in mijn ogen enkele unieke gebiedsontwikkelingen in Nederland zijn, die zeer geslaagd zijn, maar niet reproduceerbaar. Daarbij denk ik ook aan Roombeek en Eva Lanxmeer. Dat gezegd hebbende is het zeer de moeite waard om het boek Nieuw Leyden te lezen. Niet alleen als men werkzaam is in het vak, maar ook als relatieve buitenstaander. Zeker voor mensen die ambiëren een eigen woning te bouwen.
Recensie “Nieuw Leyden, recept voor stedelijk wonen”
‘“De valse romantiek van collectief particulier opdrachtgeverschap.” - Afbeelding 1’
Het bouwen van een eigen woning is de rode draad die door het boek loopt. Wat onmiddellijk opvalt, is dat de meeste zelfbouwers uiteindelijk tussen de €500.000 en €700.000 voor hun woning hebben betaald. Een van hen spreekt over “de valse romantiek van het bouwen van uw droomhuis”.
Het grote probleem bij (collectief) particulier opdrachtgeverschap is gebrek aan ervaring, blijkt ook uit dit boek. Een projectontwikkelaar kan men wegzetten als een naar “Old Spice” ruikende figuur met dollartekens in de ogen, maar dat zou onrecht doen aan het vakmanschap en ervaring die projectontwikkelaars vaak hebben.
Een particuliere zelfbouwer loopt tegen een hoop zaken aan, waar hij maar één keer in zijn leven mee te maken krijgt. – Ik ga ervan uit dat de meeste particulieren maar één keer in hun leven een huis bouwen. – Daarbij moet men denken aan het kiezen van een verkeerde architect, een verkeerde aannemer, geen goede afspraken maken over eventueel meerwerk en meer van dat soort financieel ongemak.
De andere kant van de medaille is dat er nu een groep mensen in een droomhuis woont, waarvan er, volgens het boek, nog geen één verhuisd is.
De gemeente Leiden verdient complimenten voor het feit dat men met deze gebiedsontwikkeling daarin geslaagd is. Ook complimenten voor het boekstaven van deze hele gebiedsontwikkeling. Het is interessant om te lezen hoe het hele proces gegaan is.
In detail wordt beschreven hoe het oude industrieterrein vrij kwam. De worsteling met de bodemsanering. Hoe men tot het besluit kwam over te gaan tot collectief particulier opdrachtgeverschap. Op welke wijze men daar een subsidie van 9,5 miljoen euro voor heeft gekregen. En hoe men vervolgens de terreinen heeft uitgegeven. Inclusief het functioneren van de bouwverenigingen. Deze bouwverenigingen werden door de eindgebruikers opgericht om de parkeerbakken te realiseren.
Ook staan er zes beschrijvingen in van particulieren die hun eigen woning hebben gebouwd. Plus drie toelichtingen over de totstandkoming van de sociale huurbouw. Saillant detail is de omgang met de parkeernorm. Enkele gezinnen hebben nu ruimte voor vier auto's onder hun woning, wat zeker in die tijd toch een bijzonderheid was.
Tevens blijkt maar weer eens hoe moeilijk het is om duurzaam te bouwen. Zowel qua proces, als qua techniek, als financieel. Zo is iemand waarschijnlijk een subsidie misgelopen wegens het plaatsen van een open haard, terwijl met hout stoken volgens mij inderdaad in ieder geval CO2-neutraal kan.
Een aanrader dus, voor allen in het vakgebied en zeker voor diegenen die collectief particulier opdrachtgeverschap overwegen.
Annemarie Sour, Nieuw Leyden, recept voor stedelijk wonen, uitgeverij 010, Rotterdam 2011. ISBN 978 90 6450 768 7
Zie ook:
Door David van der Steen
Projectleider Gebiedsontwikkeling
