Gebiedsontwikkeling, de 'Dutch Approach'

15 juli 2014

3 minuten

Verslag De vakgroep Gebiedsontwikkeling van de TU Delft ontving afgelopen vrijdag samen met de gemeente Delft een internationale delegatie van ruimtelijke planners. Zij bezochten de Faculteit Bouwkunde en de Spoorzone Delft voor internationale kennisuitwisseling over complexe gebiedsontwikkelingsprojecten. De integrale aanpak, publiek-private samenwerking en de recente aanpassing van het ontwikkelplan aan de gewijzigde marktomstandigheden maken de Spoorzone Delft tot een interessant voorbeeldproject van de ‘Dutch approach’ van gebiedsontwikkeling.

Internationale delegatie bezoekt Spoorzone Delft

De werkexcursie maakte deel uit van AESOP2014, het jaarlijkse congres van de Association of European Schools of Planning dat afgelopen woensdag tot en met zaterdag plaatsvond. Het internationale plannerscongres, waaraan zo’n 1.500 mensen deelnamen, werd dit jaar georganiseerd door de TU Delft en Universiteit Utrecht. Op vrijdag vonden verschillende werkexcursies door het land plaats; naast Delft en Utrecht in Amsterdam, Rotterdam, Almere, Eindhoven en Nijmegen, georganiseerd door de betrokken gemeenten en kennisinstellingen. Aanleiding om de lessen van de Nederlandse aanpak van gebiedsontwikkeling internationaal te delen en erover van gedachten te wisselen, aldus de organisatoren van de TU Delft. Het centrale congresthema ‘From Control to Co-Evolution’ sloot goed aan op de veranderingen die het Spoorzone-project heeft doorgemaakt.

‘Gebiedsontwikkeling, de 'Dutch Approach' - Afbeelding 1’

Aan de werkexcursie in Delft namen ongeveer veertig wetenschappers uit heel Europa, maar ook uit Azië en Zuid-Amerika deel. In de ochtend gingen zij op de Faculteit Bouwkunde aan de hand van een aantal presentaties in gesprek over de ‘Dutch approach to urban development projects’. Aansluitend bezochten de deelnemers de Spoorzone Delft. Dat het centrale thema van het congres hier volop leeft, illustreerden de bijdragen van Els van der Riet, jurist bij Ontwikkelingsbedrijf Spoorzone Delft en nieuwe gebiedsmanager Ad Alderliesten. Onderwerp van discussie was de ingewikkelde relatie tussen ruimtelijke planning en vastgoedontwikkeling: in plaats van een gedetailleerd masterplan legt de gemeente kwaliteiten en kaders voor ontwikkeling meer op hoofdlijn vast en geeft zij ruimte aan gefaseerde ontwikkeling door verschillende marktpartijen en particulieren. In het debat stonden enerzijds de ‘technische’ aspecten van het project centraal, waaronder de aanpassing van het masterplan en de financiering van infrastructuur en openbare ruimte. Daarnaast was er aandacht voor sociale aspecten; de rol van (en het draagvlak onder) de bewoners en andere lokale belanghebbenden in de besluitvorming.

Het onderwijs aan de Faculteit Bouwkunde van de TU Delft bereidt de studenten voor op deze intensieve publiek-private samenwerking in de praktijk van gebiedsontwikkeling. Twee studenten vertelden op bevlogen wijze over ‘The Urban (Re)Development game’ waaraan zij deelnamen, onderdeel van de mastertrack Real Estate & Housing. Bij deze managementgame stellen de studenten in groepen een alternatief ontwikkelplan voor de Spoorzone Delft op. In een rollenspel wordt de interactie tussen publieke sector, marktspelers (inclusief gebruikers) en adviseurs nagebootst. De deelnemers zien in deze onderwijsvorm een unieke combinatie van de disciplines vastgoedontwikkeling, ruimtelijke planning en ontwerp; hetgeen een interessant didactisch exportproduct blijkt.

Bekijk de presentatie Creating the Future, winnaar van de Urban (Re)Development Game 2014

Een aantal deelnemers was zo geïnteresseerd in de Spoorzone Delft dat zij al aankondigden om nog eens terug te komen voor een studiereis. Dit vanuit hun betrokkenheid bij een vergelijkbaar project in eigen land. Zo wordt de kennisuitwisseling over de Spoorzone Delft voortgezet. De oproep van de studenten, dat Delft zich niet alleen richt op ‘creating history’ (haar slogan), maar te meer op ‘creating the future’ (innovatie), vindt dus navolging.

‘Gebiedsontwikkeling, de 'Dutch Approach' - Afbeelding 2’

Over Spoorzone Delft

Een complex en veelomvattend project, waarbij een van de meest intensief gebruikte spoorwegtrajecten van Nederland ondergronds wordt gebracht. Het spoorviaduct dat nu de stad doorsnijdt wordt vervangen door een viersporige treintunnel, waarbij een nieuwe stationshal en nieuw stadskantoor worden gerealiseerd. Het 20 hectare grote gebied dat vrijkomt door de ondertunneling wordt ontwikkeld tot nieuw, verbindend stadsdeel met circa 1.000 woningen, kantoren, een park en teruggebrachte historische waterlopen.