Shenzhen Report 2013

Da Lang Fever – Over de zelforganiserende kracht van een maatschappij in ontwikkeling

Een vergelijkbare mentaliteit ontwaar ik momenteel bij een groep jonge migranten in het stadsdeel Da Lang in Shenzhen. Het gebied kent ruwweg 500,000 inwoners; daarvan zijn er slechts 8.200 officieel inwoner van Shenzhen, de overige 491.800 personen verblijven tijdelijk in Da Lang en behoren tot de floating population. Meer dan de helft van de migrantenbevolking woont momenteel korter dan een jaar in het stadsdeel. Ruim 50% van de inwoners is tussen de 20 en 29 jaar oud.

De emanciperende werking van bottom-up activiteiten in Da Lang

In Da Lang floreren op het centraal gelegen Labor Square allerlei bottom-up activiteiten door een gebrek aan alternatieve publieke voorzieningen en programma. De lessen, performances en wedstrijden in onder meer zingen, dansen en skaten worden door een vrijwilligersorganisatie en een aantal bevlogen individuen georganiseerd. Lin Fangxi (31 jaar) en Zheng Baojie (23 jaar) runnen respectievelijk een muziek- en skatewinkel nabij het plein; beide winkels fungeren als uitvalsbasis van de skateclub “Excellent” (met ruim duizend leden) en voor de organisatie van tal van activiteiten.

Het stadsdeel ondersteunt en faciliteert de bottom-up activiteiten met als doel een duurzamere samenleving te realiseren en migranten langer in Da Lang vast te houden. De activiteiten leveren een ongekende dynamiek op. Het maakt dat de huidige generatie migranten, jongeren geboren na 1980, in staat wordt gesteld om zichzelf te ontwikkelen, mensen te ontmoeten, een sociaal netwerk op te bouwen, hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten én om simpelweg te ontspannen na de werkuren.

In Da Lang is er sprake van een opvallend open en dynamische cultuur. Er wordt optimistisch en met succes gebruik gemaakt van drie condities: een floating population, een extreem jonge samenleving en een overheid op afstand. Het zijn factoren, die in China doorgaans als zeer beperkend worden ervaren.

Tentoonstelling en event illustreren de sociale infrastructuur en activiteiten

Het sociaal kapitaal van deze zelf-organiserende gemeenschap staat centraal in de bescheiden tentoonstelling Da Lang Fever en het gelijknamige publieksevenement dat op 14 december 2013 onder leiding van winkeleigenaar Lin Fangxi op de biënnalelocatie The Value Factory plaatsvond. Op verzoek van INTI stelde Lin een evenement samen met ingrediënten uit de bottom-up activiteiten waaronder skate-performances, een zangwedstrijd en muziekoptredens. In Da Lang Fever wordt het potentieel van een bestaande sociale infrastructuur als vertrekpunt voor herontwikkeling benadrukt. In China zijn stedelijke ontwikkelingen top-down, economisch gedreven en worden ze voornamelijk technocratisch ingevuld. De hardware staat daardoor altijd voorop. Het creëren van condities, het integreren van bestaande structuren, laat staan het benoemen van sociale of culturele waarden als ontwerpingrediënt, is bij de Chinese ontwikkelaars en overheid dan ook nauwelijks onderwerp van gesprek. Da Lang Fever toont (nog) geen architectonische en stedenbouwkundige voorstellen voor de geplande transformatie van het stadsdeel, maar illustreert middels foto’s en een korte film de zelforganiserende kracht van een maatschappij volop in ontwikkeling. Het benoemen van dit – in Shenzhen gewortelde – kapitaal als een onontbeerlijke waarde voor stedelijke herontwikkeling, leek mij een gepaste bijdrage aan het programma van The Value Factory. Een ongepolijst kapitaal, vol onzekerheid, maar met een ongekende energie.

Onderzoek Da Lang onderdeel van meerjarig programma

Het onderzoek in Da Lang is tot stand gekomen op verzoek van het China Development Institute (CDI) en maakt onderdeel uit van het meerjarige, multidisciplinaire onderzoeks- en uitwisselingsprogramma New New Towns: Why we need to rethink the city of tomorrow today van het International New Town Institute (INTI). Het programma is opgezet om de stedelijke en sociale kwaliteiten van acht bijzondere New Towns in ontwikkeling te verbeteren: Shenzhen (China), Chandigarh (India), Nairobi (Kenia), Kaapstad (Zuid-Afrika), Dar es Salaam (Tanzania), Alphaville (Brazilië), Medellin (Colombia) en Almere (Nederland). Al deze steden maken een razendsnelle verstedelijking door en staan voor grote stedenbouwkundige opgaven. In Shenzhen concentreert het programma zich sinds 2012 op de vraag welke sociale, economische en ecologische factoren moeten worden verbeterd om het potentieel van de stad te versterken?

Da Lang Fever is samengesteld door Linda Vlassenrood (International New Town Institute) in samenwerking met het stadsdeel van Da Lang en is gebaseerd op het onderzoek van de volgende partners: het China Development Institute (supervisor: prof. Li Jinkui), Chinese University of Hong Kong (supervisor: associate prof. Doreen Liu), TU Delft (supervisor: assistant prof. Qu Lei) en de Universiteit van Amsterdam (supervisor: prof. Arnold Reijndorp). Met speciale dank aan Fabian Koning (student Universiteit van Amsterdam) en Maaike Zwart (student TU Delft).

Het project Da Lang Fever is mede mogelijk gemaakt met financiële steun van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en stadsdeel Da Lang, Shenzhen.

Zie ook:

- Met 'plakkend' verhaal brengt burgerinitiatief overheden in beweging
- Waarnemers van de straat. Les: projecten slagen als het lukt de trots van de bevolking op hun stadsdeel te laten opleven, zoals ook blijkt uit de scriptie ‘Mentaal eigenaarschap bij woonconsumenten’ van Jantiene de Ruijter.