Investeren in stedelijke ontwikkelingen vanuit cultuur of religie

Nieuw Investeren Met Bestaande Euro’s (Nimb€) – deel 4

Een aantal religies in Nederland heeft een grote gemeenschap die goed verbonden is. Mensen doneren geld of dragen bij in natura om de doelstellingen van het geloof te bewerkstelligen. Een hindoegemeenschap in Den Haag is het gelukt om zelf een pand aan te kopen, te verbouwen en in gebruik te nemen zonder dat daar een bank of subsidie aan te pas is gekomen. Door deze zelforganisatie hebben etnische groeperingen een voorsprong op het overgrote deel van de Nederlandse bevolking als het gaat om participatie. Maar is dit participeren in de samenleving of is dit in je eigen behoefte voorzien? In het voorbeeld in Den Haag is de meerwaarde voor de buurt een prettige bestemming voor een leegstaand gebouw. Alhoewel de buurtbewoners nu nog weinig gebruik maken van de voorzieningen in het centrum (yogacentrum, dansles, zangles) behoort dit, volgens Vikash Tewarie (betrokkene Hindoecentrum) wel tot de mogelijkheden. Jan Rath haalt een onderzoeker aan uit Sydney (Walther Lalic) die concludeert dat initiatieven die in eerste instantie voor de eigen gemeenschap zijn opgezet, als ze wat groter worden een betekenis kunnen krijgen voor de buurt. Rath merkt wel op dat de Australische situatie sterk verschilt van de Nederlandse. Australië kent een lange geschiedenis van immigratie, heeft geen integratiebeleid en geen verzorgingsstaat. In Nederland heerst een angst voor diversiteit, de overheid maakt generiek beleid en geen doelgroepenbeleid. Illustratief is de discussie rond het project Turkoois 100% Zuid, een initiatief in Rotterdam-Zuid voor een wijk waarin jong en oud meer samenleven, elkaar helpen in de zorg, geïnspireerd op de Turkse en mediterrane cultuur.

Mede-initiatiefnemer Adem Simitci, directeur van de interculturele thuiszorgorganisatie IZAH, vertelt dat de media dit initiatief presenteerden als een Turkse wijk, waarna een politiek debat volgde over de wenselijkheid van een wijk voor mensen met een Turkse afkomst. Dit politieke debat schaadt dergelijke projecten. Investeerders denken wel twee keer na voordat ze zich mengen in zo’n beladen onderwerp.

Naast investeringen binnen Nederland is het interessant om naar investeringen vanuit het buitenland te kijken. Volgens Wall wordt het succes van een stad bepaald door de relatieve positie in de wereldwijde netwerken. Grote steden ontvangen veel kapitaal uit het buitenland en investeren zelf ook veel kapitaal in het buitenland. Directe buitenlandse investeringen (DBI) brengen kennis, kapitaal, werkgelegenheid en handelsmogelijkheden met zich mee. Amsterdam is de enige Nederlandse stad die in de wereldwijde top 50 staat van steden met de hoogste buitenlandse investeringen (op de 32e plaats). Andere steden, zoals Rotterdam volgen op grote afstand. Dit neemt niet weg dat steden als Rotterdam ook grote kansen hebben. Ronald Wall liet zien welke mogelijkheden er bijvoorbeeld in het Oude Westen in Rotterdam liggen om in te spelen op Chinese investeerders.

Volgens Wall is het belangrijk dat de grote steden in Nederland goed samenwerken zodat Amsterdam nog aantrekkelijker wordt voor buitenlandse investeerders en andere Nederlandse steden ontsloten worden voor buitenlandse investeerders. De economische stromen zorgen ervoor dat steden nieuwe (wereldwijde) concurrenten krijgen, dat zijn steden die hetzelfde type investeringen aantrekken. Concurrenten van Amsterdam liggen, wat betreft buitenlandse investeringen, niet in Nederland maar elders. Een profiel van de stad is opgesteld, waarin is opgenomen in welke sector geïnvesteerd wordt en vanuit welk land. Dit laat zien dat Amsterdam veel lijkt op Toronto (wereldwijd) en op München (Europa). De concurrenten van een stad kunnen dus heel verrassend zijn wanneer de focus op buitenlandse investeerders ligt. Vervolgens is het interessant te kijken waarom bepaalde investeerders kiezen voor stad A, terwijl stad B hetzelfde profiel heeft. Op basis van een analyse naar de steden waarin Chinese bedrijven wereldwijd investeren concludeert Wall dat Chinese investeerders Chinese gemeenschappen opzoeken om van daaruit de markt te verkennen. China investeert het meest in Hong Kong en Singapore, maar daarna in Düsseldorf, Frankfurt en Keulen waar grote Chinese gemeenschappen wonen. Deze argumenten zijn nieuw voor een project waarmee ontwikkelaar Blauwhoed bezig is.

Eltjo Bouwman, directeur Wonen bij Blauwhoed, presenteert het initiatief voor een woningbouwproject voor Chinese, voornamelijk oudere, inwoners. Het project begon zonder precieze locatie, deze volgde als het ware uit gesprekken met de doelgroep. Het project is gestagneerd door de Europese aanbesteding die verplicht is bij een nieuwbouwproject, wat tot veel onbegrip bij de betrokkenen leidt. Om het project een stap verder te krijgen, adviseren de deelnemers van Nimb€ om politiek/maatschappelijk draagvlak te organiseren waarbij de argumenten van Wall een rol kunnen spelen. Kansen kunnen er ook zijn door naast nieuwbouw ook naar bestaande bebouwing te kijken. Hiervoor zijn geen Europese aanbestedingen nodig, waardoor het proces sneller kan verlopen.

25 november 2013, Den Haag

Presentaties

- Algemene presentatie bij de introductie
- Presentatie Ronald Wall (IHS-Erasmus Universiteit)

*NIMB€ is een innovatietraject, georganiseerd door Stipo, IMI, Kairos Co en Plan-F en staat voor 'Nieuw Investeren Met Bestaande Euro’s'. In totaal zijn vijf bijeenkomsten georganiseerd die tot doel hebben mensen te verbinden die al ervaring hebben met deze nieuwe investeringsmodellen en een overzicht geven van relevante trends en ontwikkelingen. Daarnaast bepalen de deelnemers een aantal thema’s die in de volgende bijeenkomsten worden uitgewerkt. Gebiedsontwikkeling.nu was bij alle bijeenkomsten aanwezig en ontsluit in samenwerking met de organisatie de kennis en ideeën.

Overige verslagen uit deze reeks:

- Deel 1: ‘Van stad maken naar stad zijn’
- Deel 2: ‘Open data voor co-creatie in de stad’
- Deel 3: ‘Stedelijke ontwikkelingen succesvol met alternatieve geldstromen’
- Deel 5: ‘Probleemgestuurd ontwikkelen in de netwerkeconomie’