Verslag Slechts weinig private ‘unsolicited proposals’ voor gebiedsontwikkeling zijn succesvol en leiden daadwerkelijk tot publiek-private samenwerking. Dit terwijl het instrument veel potentie heeft, nu rolverdeling en marktomstandigheden bij gebiedsontwikkeling veranderen. Dit zijn de bevindingen van gebiedsontwikkelaar Jaco van Vliet van ARCADIS, die zijn MCD-onderzoek naar ‘unsolicited proposals’ presenteerde op de PROVADA. Jurist gebiedsontwikkeling Arjan Bregman en het luisterend publiek gingen vervolgens met elkaar in discussie in een ietwat rommelige sessie.
PROVADA 2015
in de prullenbak
De ARCADIS-stand te midden van een drukke hal op de PROVADA 2015, een klein beeldscherm en een microfoon met (bijna) lege batterijen. Tien professionals luisteren, tien professionals hangen in de buurt, tientallen lopen langs en schudden enkele ‘hangers’ de handen. Gebiedsontwikkelaar Jaco van Vliet van ARCADIS presenteert zijn MCD-onderzoek, jurist gebiedsontwikkeling Arjan Bregman en het luisterend publiek reflecteren. Wetenschapper Tom Daamen probeert het in de huidige setting inhoudelijk en interactief te houden. Onderwerp van discussie: waarom verdwijnen in de gebiedsontwikkeling zoveel goede, ongevraagde private voorstellen (unsollicited propopals/USP’s) ? Dit terwijl het instrument veel potentie heeft, nu rolverdeling en marktomstandigheden bij gebiedsontwikkeling veranderen.
Kritische factoren
Het conceptueel model. Vijf factoren van invloed op de weg naar succes. Groen geeft aan dat de factor positief bijdraagt, geel matig, donkergeel negatief. Klik ter vergroting
Conclusie:
Jaco van Vliet loopt snel door de oorzaken van het al dan niet aanslaan van USP’s in de Nederlandse planningspraktijk. De kwaliteiten van de USP’s blijken matig te scoren: ingediende initiatieven zijn niet altijd even uitvoerbaar en origineel. De publieke sturing in de markt scoort daarentegen wel goed. Er wordt bijvoorbeeld vaak gebiedspotentie gecreëerd met investeringen in het gebied, al dan niet verkregen uit subsidies. Het publiek beleid voor USP’s scoort echter slecht. Er is vrijwel geen beleid geschreven, de procedure van beoordeling staat niet vast, er is vaak geen onafhankelijke beoordeling, et cetera. Het procesmanagement door actoren loopt wel goed. Last but not least is ook de kwaliteit van de samenwerking niet bevorderlijk. Denk aan het hebben van een gezamenlijke visie/missie/doel, andermans belangen respecteren en de aanwezigheid van vertrouwen tussen partijen. USP’s worden in Nederland niet goed benut, wat is hier aan te doen?
Barrières wegnemen
wet- en regelgeving
Jurist gebiedsontwikkeling Arjan Bregman vindt dat de toepassing van USP’s niet in de weg staan:
Jaco van Vliet heeft wetgeving niet onderzocht, omdat dit niet te beïnvloeden zou zijn. Strikt gesproken is dat zo, maar de toepassing hiervan is dat wel. Er zijn wetmatig allerlei slimme manieren om USP’s te kunnen benutten. Als een gemeente een USP afwijst met de reden “dit mogen we niet”, is dit een slap excuus. Alle wetmatige belemmeringen zijn op een slimme manier weg te nemen.
kleiner
Na wat gediscussieer onder de luisterende en zelfs enkele hangende professionals over de stelling ‘Gebiedsontwikkeling is te complex voor realistische USP’s’ was het slotgeluid tweevoudig. Misschien moeten we eerst wat simpeler te werk gaan, in de infrastructuur bijvoorbeeld. Ook kan het zinvol zijn te beginnen, om eerst ervaring op te doen met USP als middel.
Bewustwording
drie duidelijke punten
Afsluitend een call to action van Tom Daamen: wat kunnen we nou concreet doen om het USP-proces te bevorderen en om mensen bewust te maken van de kansen omtrent USP’s? Er kwamen naar voren: deel ervaringen en leer van het buitenland. En specifiek voor marktpartijen: ga de boer op met de voorstellen. Veel gemeenten zitten erop te wachten.
Jaco van Vliet (ARCADIS) onderzocht voor zijn MCD-scriptie:
Welke succesfactoren en sturingsmogelijkheden staan private en publieke partijen ter beschikking om ongevraagde private voorstellen (unsollicited proposal/USP) tot een succesvolle gebiedsontwikkeling te laten leiden?
Succes zien we hierbij als een samenwerking die tot stand is gekomen (een intentie-overeenkomst, PPS, en dergelijke).
Onderzocht is het traject vanaf indienen, tot besloten is samen te gaan werken.
Lees hier de verslagen van enkele geselecteerde bijeenkomsten op de PROVADA:
- Ondernemerschap in stationsgebieden: van vervoersknooppunt naar ‘place to be’
- Ruilen in de stad: Het Kadaster als gebiedsontwikkelaar
- Wonen met zorg: kansen voor investeerders
- De toekomst van de binnenstad: een aanvalsplan voor Doetinchem-centrum
- De veerkracht van Nederlandse steden: lessen uit het buitenland
- Uitreiking Gulden Feniks op de PROVADA
Zie ook:
- PROVADA 2015: de business opnieuw uitvinden
- Droge voeten bij stadsontwikkeling: de rol van de markt
- Stedelijke waterveiligheid; faciliteren kunnen we leren
Cover: ‘2015.06.10_Ongevraagde private voorstellen uit de prullenbak_C2’
Door Menno Schokker
Duurzaamheidsadviseur bij Merosch
