19 mei 2014
3 minuten
Nieuws Samen brengen we de praktijk verder. Gebiedsontwikkeling.nu bundelt eens per maand concrete lessen en handreikingen. Dit keer rond nieuwe samenwerkingsmodellen.
Probleemgestuurd ontwikkelen in de netwerkeconomie (29 april 2014)
![[SERIE] Lessons & Trends to GO over nieuwe samenwerkingsmodellen - Afbeelding 1](/images/4uCkgvF3TkkCEFNxR_9G8JKZnXI=/1854/width-639/4-53789a4065ed4.jpg)
‘[SERIE] Lessons & Trends to GO over nieuwe samenwerkingsmodellen - Afbeelding 1’
De laatste Nimb€-sessie* van de jaargang 2013-2014 gaat over de Nieuwe Economie. Een definitie van de ‘Nieuwe Economie’ is er niet; netwerkeconomie en circulaire economie bijvoorbeeld zijn ook termen die langskomen. Evident is echter dat er nu structurele veranderingen gaande zijn in de maatschappij die van essentieel belang zijn, ook voor de economie van de toekomst. We zien steeds meer nieuwe spelers, nieuwe samenwerkingsverbanden, nieuwe businessmodellen en nieuwe processen. Analyse van deze veranderingen, mogelijkheden en beelden voor de toekomst, drempels en bestaande praktijk hiervan komen in deze sessie aan de orde. Hierbij wordt tevens de link gelegd naar en relevantie onderzocht voor de toekomstige stedelijke ontwikkeling.
3 LESSEN UIT "Probleemgestuurd ontwikkelen in de netwerkeconomie"
- De organiseerprincipes van de Nieuwe Economie sluiten niet aan op de oude, hiërarchische organiseerprincipes.
- Er moeten nieuwe verbindingen gemaakt worden tussen maatschappelijke en economische ontwikkelingen.
- Economische innovaties vinden plaats buiten de overheid of in samenwerking met de overheid en andere partijen waarbij ‘connectors’ een belangrijke rol spelen.
Lees hier het volledige artikel.
Meer rendement van spoor en station (13 mei 2014)
![[SERIE] Lessons & Trends to GO over nieuwe samenwerkingsmodellen - Afbeelding 2](/images/Du4NRaj_9DcE2mBB01XP7c7y_uo=/1855/width-639/1-5378896ea6577.jpg)
‘[SERIE] Lessons & Trends to GO over nieuwe samenwerkingsmodellen - Afbeelding 2’
Transit oriented development, TOD, wordt veelal gezien als het concentreren van ruimtelijke activiteiten op en rond stations. In de rapportage van VerduS wordt een ruimere scope gehanteerd. Niet alleen de programmering van activiteiten in en rond stations maar ook het (in samenhang daarmee) verbeteren van de performance van het railnetwerk is onderwerp van deze rapportage. De focus in de rapportage is de wens en de noodzaak om te komen tot een groter maatschappelijk en ruimtelijk-economisch rendement van publieke investeringen in stations en in het spoor. Met andere woorden: er wordt naar dit onderwerp gekeken met een ‘beter benutten’- bril.
5 LESSEN UIT "Meer rendement van spoor en station"
- Het maatschappelijk en het ruimtelijk-economisch rendement van publieke investeringen in spoor en stationsomgevingen is te laag is en vraagt om innovaties.
- Innovaties vragen om mensen en instituties die innovaties willen ontwikkelen en ‘organiseren’.
- Gebiedsontwikkeling rond stations en verbetering van de prestaties van het railnetwerk (=TOD) vraagt om een samenhangende aanpak. Die is er nu niet of onvoldoende.
- Het TOD-thema heeft op dit moment een lage urgentie, zowel politiek als maatschappelijk.
- De agenda’s voor de komende tijd zijn maatschappelijk, politiek-bestuurlijk én een kennisagenda.
Lees hier het volledige artikel.
PPS in beweging (30 april 2014)
![[SERIE] Lessons & Trends to GO over nieuwe samenwerkingsmodellen - Afbeelding 3](/images/Yz2Uu-5gXE5Sm4Fyfp4RaDyrhNw=/1856/width-639/3-537897e683cd2.jpg)
‘[SERIE] Lessons & Trends to GO over nieuwe samenwerkingsmodellen - Afbeelding 3’
Zaterdag 26 april vierden we massaal Koningsdag. Een dag vol ondernemerschap, geheel in lijn met de door Koning Willem-Alexander bepleitte participatiesamenleving in zijn eerste Troonrede. Ondernemerschap brengt ook gebiedsontwikkeling weer in beweging, in veel projecten is gekomen tot nieuwe afspraken tussen publieke en private partijen. De redactie van GO.nu maakte op basis van de recente publicatie over de Bloemendalerpolder en het seminar over Saendelft (Zaanstad) een selectie van belangrijke lessen uit deze (nieuwe) publiek-private samenwerkingen in verschillende gedaanten.
7 LESSEN UIT DE BLOEMENDALERPOLDER EN SAENDELFT VOOR PPS
- Doe waar je goed in bent: zoek de rol die past bij de aard van de opgave, financiële armslag, sturingswensen en aanwezige knowhow in de organisatie.
- ‘Faciliteren door de overheid is niet loslaten, dat is klinkklare onzin. Het gaat erom marktpartijen uit te dagen en te stimuleren met iets goeds te komen.’ Creëer de juiste prikkels en draag zorg voor wederzijds vertrouwen.
- Betrek stakeholders vroegtijdig bij het plan, zoals bewoners en raadsleden. Hierdoor voelen zij zich in een vroeg stadium betrokken in plaats van zich mogelijk buiten gesloten te voelen.
- Streef als publieke partij naar beleidszekerheid en continuïteit voor de wederpartij. Dit geldt ook voor private partijen.
- ‘Pas op voor een open einde. Denk van te voren na over het moment om weer afscheid van elkaar te nemen. Voorkom dat je elkaar gegijzeld houdt.’
- Start met het formuleren van essenties (ruimtelijk kader/essentiekaart), gevolgd door het opstellen van kwalitatieve doelafspraken. Zo ontstaat een balans tussen stedenbouwkundige zekerheid en flexibiliteit. Zorg hierbij voor een optimale koppeling van opbrengsten en kosten.
- Stem de samenwerkings- en financieringsconstructie in grond en vastgoed af op (de beoogde fasering van) het plan.
Lees hier het volledige artikel.
Een nieuwe rolverdeling: privaat 'in the lead', publiek faciliteert (28 april 2014)
‘Een nieuwe rolverdeling: privaat 'in the lead', publiek faciliteert - Afbeelding 1’
Grond en gebiedsontwikkeling worden vaak belicht van uit het perspectief van de gemeente en grondbedrijven. Een blik vanuit de praktijk van private ontwikkelaars met betrekking tot grond en gebiedsontwikkeling blijft daarbij achterwege, alsmede de publieke-private rolverdeling die bij deze situatie hoort. Op basis van zijn promotieonderzoek geeft Erwin Heurkens een korte toevoeging op zijn zienswijze.
5 LESSEN UIT "Een nieuwe rolverdeling: privaat 'in the lead', publiek faciliteert”
- Nederland schuift (langzaam) richting privaat-gestuurde gebiedsontwikkeling.
- In privaatgestuurde gebiedsontwikkeling gaat het o.a. om een formele ontvlechting van publieke en private rollen (bij overeenkomst), maar tegelijkertijd veel ‘informele’ interactie tussen de partijen.
- Belangrijk is dat gemeenten leren inzien dat ze onderdeel zijn ván de markt, en er niet boven of buiten staan.
- In Engeland en Amerika wordt met het ‘investeringsperspectief’ meer rendement gehaald dan met het in Nederland overheersende ‘ontwikkelingsperspectief’.
- Belangrijk in de samenwerkingsrelatie tussen publiek en privaat is de juiste afstemming tussen ‘zekerheid’ en ‘flexibiliteit’ in gemeentelijke bestemmingsplannen voor marktpartijen.
Lees hier het volledige artikel.
Nieuwe kansen voor projectontwikkelaars (30 april 2014)
‘Nieuwe kansen voor projectontwikkelaars - Afbeelding 1’
Het bedrijfsmodel van projectontwikkelaars staat in de huidige markt erg onder druk. De oude modellen, op risico bouwen en aanbod gedreven, laten hun zwakte zien. De risico’s blijken te hoog geworden en banken staan niet meer open voor de financiering van vastgoedontwikkelingen. De financiële crisis drukt zwaar op de vastgoedsector met als gevolg een schaarste aan financieringen. Verschillende trends, zoals een daling van het aantal vierkante meter per werknemer en een toename van de gewenste kwaliteit, hebben tot gevolg dat de absolute vraag naar (commercieel) vastgoed is gedaald. Projectontwikkelaars moeten inspelen op deze veranderingen om voort te blijven bestaan.Om projectontwikkelaars een handje te helpen, heeft voormalig TU Delft-student Niels ten Brink bij AM RED onder leiding van Coen Koster een tool ontwikkeld waarmee projectontwikkelaars in vier stappen hun bedrijfsmodel kunnen aanpassen.
3 LESSEN UIT "Nieuwe kansen voor projectontwikkelaars"
- Een bedrijfsmodel moet dynamisch zijn en over de tijd kunnen veranderen/groeien (evolueren).
- Afstemming van een bedrijfsmodel met de interne (organisatie) en externe context (de markt) is essentieel voor het (optimaal) functioneren. Dit kan door middel van Business Model Regeneratie (BMR.
- In economisch slechte tijden is disfunctioneren van een bedrijfsmodel meestal eenvoudig te constateren, in goede tijden is dit lastig maar juist cruciaal om toekomstige problemen voor te zijn.
Lees hier het volledige artikel.
Meer lessen uit de afgelopen twee weken:
- Artikel 'Worden corporaties doorontwikkelaars?'
- Artikel 'Honigcomplex Nijmegen: De motor van het Waalfront'
- Artikel 'Belegger-gestuurde gebiedsontwikkeling'
- Artikel 'Investeren in stedelijke ontwikkelingen vanuit cultuur of religie'
Cover: ‘gebundelde lessen_660’
